Chronische stress en een burn out
Chronische stress en een burn-out tasten je hersenen aan, ze verslechteren je korte termijn geheugen en verminderen je concentratievermogen. Uit onderzoek blijkt dat (matig intensief) sport en bewegen je hersenen helpt te herstellen. In dit artikel lees je wat er met je brein gebeurt bij een burn-out, en hoe bewegen helpt om te herstellen van stress klachten.
Eén miljoen Nederlanders heeft last van burn-outklachten. Het slechte nieuws is dat chronische stress je hersenen aantast. Maar het goede nieuws is dat de hersenen flexibel zijn en dat sport en bewegen helpt je hersenen te herstellen. Aangezien stress en burn-out een sterke lichamelijke component hebben, kun je datzelfde lichaam ook als invalshoek gebruik voor preventie en herstel. Dat kan door het lichaam voldoende herstelmogelijkheden te bieden met slaap en ontspanning, gezonde voeding én met beweging! Sport en bewegen heeft namelijk verschillende positieve effecten op het verminderen van stressklachten en op het herstel van de (hersen)schade als gevolg van langdurige, chronische stress.
Chronische stress tast je hersenen aan
Je lichaam kan prima met een beetje stress omgaan, maar chronische stress leidt tot problemen… Het stresshormoon cortisol wordt via de bijnieren uitgescheiden en gaat naar de hippocampus. Chronische stress leidt tot een verhoogde cortisolspiegel in het bloed, waardoor de hippocampus kan beschadigen en krimpen. Je kortetermijngeheugen en je concentratievermogen verslechteren en op den duur kun je last krijgen van depressies en angststoornissen. En als de hippocampus krimpt, neem ook de remmende werking op stress af. Zo ontstaat er een neerwaartse spiraal waarbij stress leidt tot meer stress door een toenemende productie van cortisol.
Sporten en bewegen helpt je hersenen te herstellen
Matig intensief sporten of bewegen herstelt de hippocampus, waardoor de geheugenfunctie en het concentratievermogen weer verbeteren. Door te sporten of bewegen kan de remmende werking zelfs toenemen, waardoor de productie van cortisol afneemt en zodoende de stress vermindert.
Wat kan je zelf tegen stress en burn-out doen?
Kies een geschikte sport of beweegvorm
- Welke sport of beweegvorm je gaat doen heeft invloed op het gewenste effect.
- Kies een activiteit uit die je leuk vindt, want dat vergroot de kans dat je regelmatig blijft sporten of bewegen.
Als je gaat trainen
- Zorg voor voldoende herstel tussen twee trainingen door.
- De valkuil voor mensen met een burn-out is te hard van stapel gaan. Doe je dat, dan slaat de amygdala (die stuurt je emoties aan en verwerkt ze) alarm en een heel proces treedt in werking, wat uiteindelijk de bijnieren aanzet tot het vormen van stresshormonen zoals adrenaline en cortisol. Die stresshormonen heb je al genoeg aangesproken en je wilt je bijnieren niet onnodig (over)belasten.
- Rustig wandelen en rustig fietsen, waarbij je hartslag nauwelijks stijgt, helpt helaas niet om de extra productie van groeistoffen voor je hersenen in gang te zetten. De nieuwe beweegrichtlijnen spreken niet voor niets over matig intensieve inspanning, waarbij je hart sneller gaat kloppen en waarbij je iets sneller gaat ademen.
- Nog een reden om voor ‘matig intensieve inspanning’ te kiezen als beginnend sporter/beweger: Misschien voel je vlak na een stevige training wel heel lekker, maar vergis je niet wat je daarmee van je lichaam vraagt. Datzelfde lichaam is bezig de accu weer op te laden. En dan wil je niet gelijktijdig diezelfde accu ook weer leegtrekken. Het lekkere gevoel na een zeer intensieve training komt onder meer door de hoge adrenalinespiegel in je bloed als gevolg van deze intensieve inspanning.
Luister naar je lichaam
- Mensen met een burn-out negeren de signalen van hun lichaam langdurig, waarmee ze uiteindelijk hun lichaam uitputten. Monitor je lichaam dus goed en kijk hoe het reageert op de fysieke belasting.
- De juiste begeleiding bij het inzetten van sport en bewegen om te herstellen van een burn-out is zeker geen overbodige luxe.
